نیمه رجب‌المرجب ، سومین روز از ایام البیض است، مومنان و مخلصان علاوه بر توجه ویژه به ماه رجب و بهره برداری از آن، فرصت نیمه رجب را غنیمت شمرده و هم‌ نوا با معتکفان اعمال ویژه این روز برای تقرب بیشتر به ذات باری‌تعالی به جا می‌آورند.



یکی از اعمال سفارش شده برای امروز عمل ام داوود است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.





ام داوود کیست؟

فاطمه معروف به ام داوود، مادر داوود پسر زاده امام حسن مجتبی (ع) و مادر رضاعی امام صادق (ع) بوده است.



ام داوود ماجرایش را چنین نقل کرده است: منصور دوانیقی لشکری به مدینه فرستاد و با محمدبن عبداللّه بن حسن مثنی جنگید و او و برادرش ابراهیم را کشت.



منصور همچنین عبداللّه محض، پدر محمد و ابراهیم را با تعدادی از سادات حسنی دستگیر و اسیر کردند و به بند و زنجیر کشیده بودند و فرزند من داوود هم در میان آنان بود که او را از مدینه به بغداد منتقل نمودند و به سیاه چال زندان انداختند.



حادثه دستگیری و زندانی بودن فرزندم که از او اطلاعی نداشتم و گاهی هم خبر مرگ او را به من می‌دادند برایم بسیار تلخ و دردناک بود و روزگارم با اشک و آه و گریه و ناله می‌گذشت، حتی برای رفع مشکل خود و اندوه جانکاهی که با آن دست به گریبان بودم از اشخاص صالح و مومن درخواست می‌کردم برای رفع ناراحتیم دعا کنند اما از دعای آنان هم نتیجه‌ای نگرفتم.



یک روز با خبر شدم امام صادق(ع ) که با فرزندم داوود از من شیر خورده بود بیمار شده است، به دیدن او شتافتم و از آن حضرت عیادت کردم. هنگامی که می‌خواستم از حضورش مرخص شوم فرمود: از داوود خبر تازه‌ای نداری؟ با شنیدن نام داوود داغ من تازه شد و اشکم سرازیر گردید و با آه درد آلودی ناله سردادم: مدت زیادی است از او خبری ندارم. فرزندم در عراق زندان است و من از دوری او و سرنوشت نامعلوم او سخت در عذاب و ناراحتی گرفتارم، از شما که برادر رضاعی اوهستی تقاضا می‌کنم برای نجات و آزادی او دعا کنی.



امام صادق(ع ) با مشاهده وضع نگران کننده من، فرمود: چرا تاکنون از دعای استفتاح غفلت کرده‌ای؟ مگر نمی‌دانی که به‌وسیله این دعا درهای آسمان گشوده می‌شود و فرشتگان الهی دعاکننده را مژده اجابت می‌دهند و هیچ حاجتمند و دردمند و دعاکننده‌ای مایوس نمی‌شود و خداوند هم پاداش خواننده این دعا را بهشت قرار داده؟



با شنیدن چنین مژده‌ای که با خواندن آن دعا دریافت داشتم، از حضرت سوال کردم: ای مولای من و ای فرزند خاندان پاک و معصوم، آن دعا چیست؟ و آداب آن چگونه است؟



امام صادق(ع ) فرمود: ای مادر داوود ماه محترم رجب نزدیک است و در این ماه مبارک دعا مستجاب می‌گردد، همین‌که ماه رجب رسید سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم آن را که ایام بیض و شبانه روز نورانی نام دارد روزه بگیر. نزدیک ظهر روز پانزدهم غسل کن و هشت رکعت نماز با رکوع و سجود دقیق و حساب شده انجام بده.



آن گاه حضرت دستور کامل اعمال و آداب دعای مخصوص را به من تعلیم داد.



ماه رجب فرا رسید و اعمالی که امام صادق(ع) گفته بود را انجام دادم و پسرم داوود آزاد شد، داوود را نزد امام صادق(ع ) بردم و آن حضرت به فرزندم گفت: علت آزادی تو از زندان این بود که منصور دوانیقی، علی(ع ) را در خواب دیده بود و حضرت علی(ع) به منصور فرموده بود اگر فرزند مرا آزاد نکنی تو را در آتش خواهم انداخت، منصور هم درحالی که لهیب آتش را نزد خود مشاهده می‌کرد ناچار به آزادی تو اقدام کرد.



ام داوود می‌گوید از امام صادق(ع ) سوال کردم: ای مولای من آیا این دعا را در غیر ماه رجب هم می‌توان خواند؟ آن حضرت فرمود: اگر روز عرفه با جمعه هماهنگ شود این دعا را می‌توان خواند و هرکس هم به این دعا اقدام کند پس از پایان، خداوند او را مشمول غفران و آمرزش خود قرار می‌دهد.



اعمال روز نیمه رجب

این روز، روز مبارکى است و برای آن روز انجام چند عمل توصیه شده است:



1- غسل .





2- زیارت حضرت امام حسین علیه السلام . از ابن ابى بصیر نقل شده است که گفت از امام رضا علیه‌السلام پرسیدم که در چه ماهی امام حسین علیه السلام را زیارت کنیم؟

حضرت فرمودند: در نیمه رجب و نیمه شعبان.



3- اقامه نماز سلمان به نحوی که در روز اوّل گذشت



4- اقامه چهار رکعت نماز که دو تا دو رکعتی خوانده شود



و بعد از سلام دست خود را بلند کند و بگوید:



«اللّهمّ یا مذلّ کلّ جبّارٍ ؛ و یا معزّ الْمؤْمنین انْت کهْفى حین تعْیینى الْمذاهب؛ و انْت بارئ خلْقى رحْمةً بى و قدْ کنْت عنْ خلْقى غنیّاً و لوْ لا رحْمتک لکنْت من الْهالکین و انْت مؤیّدى بالنّصْر على اعْداّئى و لوْ لا نصْرک



ایّاى لکنْت من الْمفْضوحین یا مرْسل الرّحْمة منْ معادنها  و منْشئ الْبرکة منْ مواضعها یا منْ خصّ نفْسه بالشّموخ والرّفْعة فاوْلیاّؤه بعزّه یتعزّزون و یا منْ وضعتْ له الْملوک نیر الْمذلّة على اعْناقهمْ فهمْ منْ سطواته خاّئفون اسئلک بکیْنونیّتک الّتى اشْتققْتها منْ کبْریاّئک و اسئلک بکبْریاّئک الّتى اشْتققْتها منْ عزّتک و اسئلک بعزّتک الّتى اسْتویْت بها على عرْشک فخلقْت بها جمیع خلْقک فهمْ لک مذْعنون انْ تصلّى على محمّدٍ و اهْل بیْته ».



روایت شده است که هر کسی که غمى دارد اگر این دعا را بخواند خداوند او را از اندوه و غم آسایش بخشد .



5- عمل امّ داود که عمده اعمال این روز است و براى برآمدن حاجات و برطرف شدن غصه‌ها و دفع ظلم ظالمان مؤثّر است و کیفیت آن بنا بر آنچه در مصباح شیخ است آنست که وقتی که فردی بخواهد این عمل را بجا آورد، روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم را روزه بگیرد. و در روز پانزدهم نزدیک ظهر غسل کند و وقت  زوال ظهر، نماز ظهر و عصر را بجا آورد در حالتی که رکوع و سجودشان را نیکو انجام دهد و در مکانی خلوت قرار بگیرد که چیزى او را مشغول نسازد و کسی با او سخن ننماید. وقتی نماز به اتمام رسید رو به قبله بنشیند کند و صد مرتبه سوره حمد، صد مرتبه سوره اخلاص، و ده مرتبه آیة الکرسى را قرائت کند. سپس سوره‌های انعام، بنى‌اسرائیل، کهف، لقمان، یس، صافّات، حّم سجده، حّمعّسّق، حّم دخان، فتح، واقعه، ملْک، نّ و اذا السّماّء انْشقّتْ و تا آخر قرآن را قرائت کند و پس از اتمام در حالی که رو به قبله است دعای ذیل را نجوا کند .



دعای امّ داود براى برآمدن حاجات و برطرف شدن غصه‌ها مفید است



 صدق الله الْعظیم الّذى لا اله الاّ هو الْحىّ الْقیّوم ذو الْجلال والاْکْرام الرّحْمن الرّحیم الْحلیم الْکریم الّذى لیْس کمثْله شىْءٌ و هو السّمیع الْعلیم الْبصیر الْخبیر شهد الله انّه لا اله الاّ هو والْملاّئکة و اولوا الْعلْم قاّئماً بالْقسْط لا اله الاّ هو الْعزیز الْحکیم .



و بلّغتْ رسله الْکرام و انا على ذلک من الشّاهدین. اللّهمّ لک الْحمْد و لک الْمجْد و لک الْعزّ و لک الْفخْر و لک الْقهْر و لک النّعْمة و لک الْعظمة و لک الرّحْمة و لک الْمهابة و لک السّلْطان و لک الْبهاّء و لک الاْمْتنان و لک التّسْبیح و لک التّقْدیس و لک التّهْلیل و لک التّکْبیر و لک ما یرى و لک مالا یرى و لک ما فوْق السّموات الْعلى و لک ما تحْت الثّرى و لک الاْرضون السّفْلى و لک الاْخرةوالاْولى و لک ما ترْضى به من الثّناّء والْحمْد والشّکر والنّعْماّء .اللّهمّ صلّ على جبْرئیل امینک على وحْیک والْقوىّ على امْرک والْمطاع فى سمواتک و محالّ کراماتک الْمتحمّل لکلماتک النّاصر لانْبیاّئک الْمدمّر لاعْداّئک .



اللّهمّ صلّ على میکائیل ملک رحْمتک والْمخْلوق لراءْفتک والْمسْتغْفر الْمعین لاهْل طاعتک .اللّهمّ صلّ على اسْرافیل حامل عرْشک و صاحب الصّور الْمنْتظر لامْرک الْوجل الْمشْفق منْ خیفتک .



 اللّهمّ صلّ على حملة الْعرْش الطّاهرین و على السّفرة الْکرام الْبررة الطّیّبین و على ملاّئکتک الْکرام الْکاتبین و على ملاّئکة الْجن ان و خزنة النّیران و ملک الْموْت والاْعْوان یا ذاالْجلال والاْکْرام . اللّهمّ صلّ على ابینا آدمبدیع فطْرتک الّذى کرّمْته بسجود ملاّئکتک و ابحْته جنّتک اللّهمّ صلّ على امّنا حوّاّء الْمطهّرة من الرّجْس الْمصفّات من الدّنس الْمفضّلة من الاْنْس الْمتردّدة بیْن محالّ الْقدْس . اللّهمّ صلّ على هابیل و شیْثٍ و ادْریس و نوحٍ و هودٍ و صالحٍ و ابْراهیم و اسْماعیل و اسْحق و یعْقوب و یوسف والاْسْباط و لوطٍ و شعیْبٍ و ایّوب و موسى و هارون و یوشع و میشا والْخضْر و ذى الْقرْنیْن و یونس و الْیاس والْیسع و ذى الْکفْل و طالوت و داود و سلیْمان و زکریّا و شعْیا و یحْیى و تورخ و متّى و ارْمیا و حیْقوق و دانیال و عزیْرٍ و عیسى و شمْعون و جرْجیس والْحواریّین والاْتْباع و خالدٍ و حنْظلة و لقْمان .



اللّهمّ صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ وارْحمْ محمّداً و آل محمّدٍ و بارکْ على محمّدٍ و آل محمّدٍ کما صلّیْت و رحمْت و بارکْت على ابْرهیم و آل ابْرهیم انّک حمیدٌ مجیدٌ .اللّهمّ صلّ على الاْوْصیاّء والسّعداّء والشّهداّء و ائمّة الْهدى اللّهمّ صلّ على الاْبْدال والاْوْتاد والسّیّاح والْعبّاد والْمخْلصین والزّهّاد و اهْل الجدّ والاْجْتهاد واخْصصْ محمّداً و اهْل بیْته بافْضل صلواتک و اجْزل کراماتک و بلّغْ روحه و جسده منّى تحیّةً و سلاماً وزدْه فضْلاً و شرفاً و کرماً حتّى تبلّغه اعْلى درجات اهْل الشّرف من النّبیّین والْمرْسلین والاْفاضل الْمقرّبین اللّهمّ و صلّ على منْ سمّیْت و منْ لمْ اسمّ منْ ملاّئکتک و انْبی اّئک و رسلک و اهْل طاعتک و اوْصلْ صلواتى الیْهمْ و الى ارْواحهمْ واجْعلْهمْ اخْوانى فیک و اعْوانى على دعاّئک .



اللّهمّ انّى اسْتشْفع بک الیْک و بکرمک الى کرمک و بجودک الى جودک و برحْمتک الى رحْمتک و باهْل طاعتک الیْک و اسئلک الّلهمّ بکلّ ما سئلک به احدٌ منْهمْ منْ مسْئلةٍ شریفةٍ غیْر مرْدودةٍ و بما دعوْک به منْ دعْوةٍ مجابةٍ غیْر مخیّبةٍ



یاالله یا رحْمن یا رحیم یا حلیم یا کریم یا عظیم یا جلیل یا منیل یا جمیل یا کفیل یا وکیل یا مقیل یا مجیر یا خبیر یا منیر یا مبیر یا منیع یا مدیل یا محیل یا کبیر یا قدیر یا بصیر یا شکور یا برّ یا طهْر یا طاهر یا قاهر یا ظاهر یا باطن یا ساتر یا محیط یا مقْتدر یا حفیظ یا متجبّر یا قریب یا ودود یا حمید یا مجید یا مبْدئ یا معید یا شهید یا محْسن یا مجْمل یا منْعم یا مفْضل یا قابض یا باسط یا هادى یا مرْسل یا مرْشد یا مسدّد یا معْطى یا مانع یا دافع یا رافع یا باقى یا واقى یا خلاّق یا وهّاب یا توّاب یا فتّاح یا نفّاح یا مرْتاح یا منْ بیده کلّ مفْتاحٍ یا نفّاع یا رؤف یا عطوف یا کافى یا شافى یا معافى یا مکافى یا وفىّ یا مهیْمن یا عزیز یاجبّار یا متکبّر یا سلام یا مؤْمن یا احد یا صمد یا نور یا مدبّر یا فرْد یا وتْر یا قدّوس یا ناصر یا مونس یا باعث یا وارث یا عالم یا حاکم یا بادى یا متعالى یا مصوّر یا مسلّم یا متحبّب یا قاّئم یا داّئم یا علیم یا حکیم یا جواد یا بارىء یا باّرّ یا ساّرّ یا عدْل یا فاصل یا دیّان یا حنّان یا منّان یا سمیع یا بدیع یا خفیر یا معین یا ناشر یا غافر یا قدیم یا مسهّل یا میسّر یا ممیت یا محْیى یا نافع یا رازق یا مقْتدر یا مسبّب یا مغیث یا مغْنى یا مقْنى یاخالق یا راصد یا واحد یا حاضر یا جابر یا حافظ یا شدید یا غیاث یا عاّئد یا قابض



یا منْ علا فاسْتعْلى فکان بالْمنْظر الاْعْلى یا منْ قرب فدنا و بعد فناى و علم السّرّ و اخْفى یا منْ الیْه التّدْبیر و له الْمقادیر و یا من الْعسیر علیْه سهْلٌ یسیرٌ یا منْ هو على ما یشاّء قدیرٌ یا مرْسل الرّیاح یا فالق الاْصْباح یا باعث الاْرْواح یاذاالْجود والسّماح یا راّدّ ما قدْ فات یا ناشر الاْمْوات یا جامع الشّتات یا رازق منْ یشاّء بغیْر حسابٍ و یا فاعل ما یشاّء کیْف یشاّء و یا ذاالْجلال والاْکْرام یا حىّ یا قیّوم یا حیّاً حین لا حىّ یا حىّ یا محْیى الْموْتى یا حىّ لا اله الاّ انْت بدیع السّموات والاْرْض یا الهى و سیّدى صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ وارْحمْ محمّداً و آل محمّدٍ و بارکْ على محمّدٍ و آل محمّدٍ کما صلّیْت و بارکْت و رحمْت على ابْرهیم و آل ابْرهیم انّک حمیدٌ مجیدٌ



وارْحمْ ذلىّ و فاقتى و فقْرى وانْفرادى و وحْدتى و خضوعى بیْن یدیْک واعْتمادى علیْک و تضرّعى الیْک ادْعوک دعاّء الْخاضع الذّلیل الْخاشع الْخاّئف الْمشْفق الْباّئس الْمهین الْحقیر الْجائع الْفقیر الْعاّئذ الْمسْتجیر الْمقرّ بذنْبه الْمسْتغْفر منْه الْمسْتکین لربّه دعاّء منْ اسْلمتْه ثقته و رفضتْه احبتّه و عظمتْ فجیعته دعاّء حرقٍ حزینٍ ضعیفٍ مهینٍ باّئسٍ مسْتکینٍ بک مسْتجیرٍ اللّهمّ و اسئلک بانّک ملیکٌ و انّک ما تشاّء منْ امْرٍ یکون و انّک على ما تشاّء قدیرٌ.



و اسئلک بحرْمة هذا الشّهْر الْحرام والْبیْت الْحرام والْبلد الْحرام والرّکْن والْمقام والْمشاعرالْعظام و بحقّنبیّک محمّدٍ علیْه و آله السّلام یا منْ وهب لادم شیْثاً و لابْراهیم اسْماعیل و اسْحاق و یا منْ ردّ یوسف على یعْقوب و یا منْ کشف بعْد الْبلاّء ضرّ ایّوب یا راّدّ موسى على امّه و زاّئد الْخضْر فى علْمه و یا منْ وهب لداود سلیْمان و لزکریّا یحْیى و لمرْیم عیسى یا حافظ بنْت شعیْبٍ و یا کافل ولد امّ موسى



اسئلک انْ تصلّى على محمّدٍ و آل محمّدٍ و انْ تغْفر لى ذنوبى کلّها و تجیرنى منْ عذابک و توجب لى رضْوانک و امانک و احْسانک و غفْرانک و جنانک و اسئلک انْ تفکّ عنّى کلّ حلْقةٍ بیْنى و بیْن منْ یؤْذینى و تفْتح لى کلّ بابٍ و تلیّن لى کلّ صعْبٍ و تسهّل لى کلّ عسیرٍ و تخْرس عنّى کلّ ناطقٍ بشرٍّ و تکفّ عنّى کلّ باغٍ و تکْبت عنّى کلّ عدوٍّ لى و حاسدٍ و تمْنع منّى کلّ ظالمٍ و تکْفینى کلّ عاّئقٍ یحول بیْنى و بیْن حاجتى و یحاول انْ یفرّق بیْنى و بیْن طاعتک و یثبّطنى عنْ عبادتک یا منْ الْجم الْجنّ الْمتمرّدین و قهر عتاة الشّیاطین و اذلّ رقاب الْمتجبّرین و ردّ کیْد الْمتسلّطین عن الْمسْتضْعفین اسئلک بقدْرتک على ما تشاّء و تسْهیلک لما تشاّء کیْف تشاّء انْ تجْعل قضاّء حاجتى فیما تشاّء.



پس از نجوا نمودن این دعا، فرد به سجده رود و دو طرف صورت خود را بر روی زمین و خاک بگذارد و بگوید:



اللّهمّ لک سجدْت و بک امنْت فارْحمْ ذلّى وفاقتى واجْتهادى و تضرّعى و مسْکنتى و فقْرى الیْک یا ربّ .



توصیه شده است که در سجده اشک ریخته شود ولو به اندازه سر سوزنی که این علامت استجابت دعا می‌باشد. ان شاء الله